بلاگ، بیماری پرندگان
بیماریهای رایج طوطی سانان
پرندگان موجوداتی هستند که در پنهان کردن بیماری خود، خوب عمل میکنند. طوطیها نیز جزو پرندگان قوی، شاد و سرحال هستند و با همه اینها ممکن است، مریض شوند و بیماریهایی در آنها پدیدار شود. پس بهعنوان یک صاحب پرنده، مهم است که از بیماریها و اختلالات رایج پرندگان که میتواند حیوان خانگی عزیز شما را تحت تاثیر قرار دهد، آگاه باشید.
چرا که تشخیص زودهنگام بیماری، کلید درمان موفقیت آمیز در پرندگان خانگی است. بنابراین بسیار مهم است که با برخی از شایعترین بیماریهایی که پرندگان مخصوصا انواع طوطیها میتوانند به آنها دچار شوند، آشنا شوید.
شایعترین بیماری پرندگان (طوطی سانان)
پرندگان میتوانند حیوانات خانگی لذت بخش و همراهان وفاداری باشند، اما زمانی که دوست پَردار شما نشانههای بیماری از خود بروز دهد و خود معمولیاش نباشد، میتواند ناراحت کننده باشد. پس بهترین راهحل، شناخت بیماریهای رایج پرندگان خانگی و علائم تشخیص آنها است تا سریعتر اقدام به درمان نموده و پرنده خود را نجات دهید.
همچنین اگر شما صاحب یک پرنده عروس هلندی هستید؛ میتوانید مقاله راجع به بیماری عروس هلندی را نیز مطالعه نمایید.
از جمله علائم و نشانههای بیماری در طوطی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خستگی
- چشمهای کدر
- نشستن (در پایین قفس یا در یک وضعیت به مدت طولانی)
- خوابیدن با سرش به مدت طولانی زیر بال
- عدم تحرک
- رفتار پرخاشگرانه یا گوشهگیری
- پرهای خالی و یا ژولیده (پرهای طوطی را با دقت بررسی کنید و سعی بر جستجو تغییراتی هرچند کم باشید. به صورت معمول پرها میتوانند گزینه ای خوب جهت آگاهی یافتن از بیمار شدن پرنده باشند. در صورتیکه علائم زیر را در پرنده مشاهده کردید، متاسفانه طوطی دچار بیماری شده است:)
- تمیز نکردن پرها
- قسمتهایی از بدن پرنده دارای پرهای نازک است
- قسمتی از بدن پرنده بدون پر شده است
- پرهای آن بسیار نامرتب و به قولی ژولیده است
طیف گستردهای از بیماریها وجود دارند که میتوانند پرندگان خانگی را مبتلا کنند، اما گونههای مختلف پرندگان حساسیتهای متفاوتی نسبت به عفونتهای مختلف دارند. شایعترین شرایطی که میتواند طیف گستردهای از پرنده خانگی شما را تحت تاثیر قرار دهد، شامل موارد زیر است:
سندرم یا بیماری اتساع پیش بطنی (PDD)
این بیماری pdd جزو مخدوش کنندهترین اختلالات پرندگان است. عفونتی ویروسی بوده که باعث ایجاد مشکلات معده و گوارشی خواهد شد. در کل بر اعصابی که مربوط به دستگاه گوارش پرنده است، تاثیر میگذارد. بهعنوان سندرم هدر رفتن طوطی یا سندرم هدر رفتن ماکائو نیز شناخته میشود. در طوطیهای خاکستری آفریقایی، کاکادوها و طوطیهای آمازون نیز مشاهده میشود.
علائم بیماری سندرم پرندگان شامل: کاهش وزن، استفراغ، تغییر در مدفوع پرنده و تورم محصول که کیسه عضلانی نزدیک گلو است، میشود. درمان آن نیز شامل: ایجاد محیطی بدون استرس برای پرنده و رژیم غذایی خاص است. در موارد شدیدتر ممکن است به استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) نیاز باشد.
تب طوطی (Psittaci)
پسیتاکوزیس بیماریای که میتواند بیش از ۴۰۰ گونه از پرندگان و برخی از پستانداران را درگیر کند؛ مسری است به طوریکه سریع پخش میشود و در بسیاری موارد منجر به مرگ پرنده خواهد شد. علائم مشخصی ندارد، فقط اگر نشانههایی مانند: مشکل در تنفس پرنده، التهاب و عفونت چشم، مدفوع شل و آبکی و بی حالی عمومی را مشاهده کردید، بهتر است هر چه زودتر آن را نزد دکتر دامپزشک برده تا درمان شود.
درمان آن اغلب با یک آنتی بیوتیک پرندگان و تتراسایکلین است که میتواند بهصورت خوراکی یا از طریق تزریق انجام شود. با این حال، پرندگانی که تتراسایکلین مصرف میکنند، به دلیل تأثیر آن بر دارو، نمیتوانند کلسیم داشته باشند. از درمانهای پیشگیرانه میتوان به تمیز نگهداشتن قفس یا خانه پرنده اشاره نمود، چرا که این باکتری میتواند در محیط خاکی یا حتی مدفوع، زنده بماند و انتقال یافته و بدن را درگیر کند.
بیماری منقار طوطی و پر پسیتاسین (PBFD)
بیماریای جدی که میتواند همه گونههای طوطی را تحت تأثیر قرار دهد. مهمتر اینکه معمولا طوطیهای جوان (کمتر از دو سال) را درگیر میکند. اولین بار در کاکادوها و بعد از آن در طوطیهای خاکستری آفریقایی (کاسکو)، مرغ عشق، طوطیهای اکلکتوس و دیگر گونهها مشاهده شد. اولین نشانه عفونت کلاسیک PBFD، رشد غیر طبیعی منقار است.
پیشنهاد مطالعه: علت سیاه شدن منقار طوطی
این ویروس باعث تشکیل غیر طبیعی پرهای در حال رشد و سرکوب سیستم ایمنی نیز میشود. پرها در قاعده خود نیشگون گرفته یا چاق شده و ممکن است در داخل ساقه در حال رشد خونریزی داشته باشند؛ به راحتی میریزند و به آرامی رشد میکنند یا اصلاً رشد نمیکنند.
توزیع پرهای آسیب دیده به سن پرنده و مرحله پوست اندازی در هنگام آلوده شدن بستگی دارد. از دست دادن رنگدانه ممکن است در پرهای رنگی رخ دهد. پرنده ممکن است ماهها تا سالها با این ضایعات زندگی کند.
با پیشرفت بیماری، سیستم ایمنی نیز تحت تاثیر قرار گرفته و بیشتر پرندگان بر اثر عفونتهای ثانویه میمیرند. معمولاً برای تأیید تشخیص، نیاز به بیوپسی پوست یا پَر است، در حالیکه هیچ درمانی فعلی وجود ندارد، واکسنهایی نیز در دست ساخت و توسعه است که احتمالا میتوانند از این بیماری جلوگیری کنند.
پولیوما ویروس
APV، اغلب باعث بیماری در طوطیهای جوان میشود. بر اساس گونههای آسیب دیده دو نوع از این بیماری وجود دارد: پولیوما ویروس پرندگان نوپای طوطی و عفونت پولیوما غیر طوطی، علائم ابتدایی آن مربوط به جوانه زدن طوطی است که درست قبل از سن نوپا شدن، با شروع حاد بی حالی، رکود محصول و مرگ در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت مواجه خواهد شد.
سایر علائم بالینی شامل: خونریزی پوستی، اتساع شکم و ناهنجاریهای پر است. طوطیهای زنده بالای ۳ هفته اغلب دیستروفی پَر را نشان میدهند. در گونههای دیگر پسیتاسینها کمتر از ۴ ماه، عفونت اغلب کشنده است. پسیتاسینهای قدیمیتر غیر جوانهدار ممکن است، بیماری تحت بالینی یا خونریزی و انعقاد داشته باشند.
علائم دیگر قابل مشاهده شامل: کاهش اشتها، اسهال و یا فلج است. در کل درمان شناخته شدهای برای این بیماری وجود ندارد و اینکه میتواند خیلی سریع پیشرفت کرده و میزان مرگ و میر بالایی دارد.
ویروس کاندیدا یا برفک دهان
کاندیدیازیس نوعی عفونت قارچی است که انسانها نیز به آن دچار میشوند. معمولاً با علامتهایی مانند: ضایعات سفید رنگ در دهان و گلو و در برخی موارد استفراغ پدیدار میشوند. پرندگان بیمار ممکن است بی حال باشند و به دلیل مشکل در بلع، کم اشتها نیز شوند. بیماریای است قابل درمان و اغلب با داروهای ضد قارچ و تمیز نگه داشتن محیطی به ویژه ظروف غذا و آب درمان میشود.
بیماری پاچکو
«ویروس هرپس پسیتاسین» یک آلفا هرپس ویروس است که عامل بیماری پاچکو و پاپیلوماتوز داخلی در طوطی است. بیماری پاچکو باعث ایجاد یک هپاتیت ویروسی شده که عمدتاً در گونههای دنیای جدید (طوطی آمازون، ماکائو و کانورس) دیده میشود. پاپیلوماتوز داخلی نیز در طوطیهایی ایجاد میشود که از بیماری پاچکو جان سالم به در بردهاند. پاپیلوماتوز بیشتر در ماکائوها، طوطیهای آمازون و مخروطها مشاهده میشود.
این بیماری همراه با استرس بوده که باعث میشود ناقلین سالم از نظر بالینی ویروس را دفع کنند و باعث عفونت در پرندگان حساس شده و باعث آسیب رساندن شدید کبد و کلیه در آنها شود. علائم دیگر شامل: اسهال، بی حالی، تغییر رنگ مدفوع، لرزش و افسردگی است. درمان این بیماری دشوار است، اما داروهایی وجود دارد که میتوانند درد را تسکین دهند.
بیماری بولیوم پرندگان
بولیوم ویروسی است نگران کننده در بچه طوطیها که درصد بالایی از مرگ و میر را به همراه دارد. علائم آن در پرندگان مسن و بالغ، رودهای – مدفوع شل و استفراغ است. در پرندگان جوانتر معده متورم، لرزش و مشکلات در پرها دیده میشود. قابل انتقال به انسان نیست و میتوان پرندگان را در برابر آن واکسینه کرد.
کمبودهای تغذیهای
علائم رژیم نامناسب در هر پرنده و طوطی متفاوت است، از ریزش پر و ناهنجاریهای منقاری گرفته تا مشکلات رفتاری و کاهش سریع مرگ و میر، نمونههایی از کمبودهای تغذیهای عبارت است از:
کمبود کلسیم که منجر به هیپوکلسمی در پرنده میشود؛ مخصوصا در پرندگان ماده که باعث بروز مشکلات خاصی چون تخمک گذاری غیرطبیعی (ممکن است به تخم مرغ بسته شوند یا اینکه تخم مرغ نرم و غیر قابل دوام باشد) میشود، همچنین باعث ایجاد ناباروری میشوند.
مسئله دیگر، چاقی پرنده است و برمیگردد به وجود چربی و قند زیاد در جیره غذایی پرنده که در برخی موارد با زیاده روی در خوردن، مجبور هستید، پرنده طمع کار و پرخور را از دیگر پرندگان جدا کنید یا اینکه غذای آن را کم کنید. در کل همه پرندگان روزانه به انواع ویتامین، مواد معدنی، پروتئینها، اسیدهای چرب و ریزمغذیهای مختلف نیاز دارند و توصیه میشود که یک رژیم غذایی متعادل و قابل دسترس را برای آنها تامین کنید.
بیماری گواتر پرندگان خانگی
گواتر بیماریای که در انسانها نیز شایع است و علامت آن بزرگ شدن غده تیروئید به دلیل کمبود ید است. علاوه بر تورم گلو، پرندگان خانگی مبتلا به گواتر ممکن است به دلیل مشکل در بلع، تمایلی به تغذیه نداشته باشند و صدای آنها نیز تغییر کند. استفراغ، کاهش وزن و خس خس سینه از دیگر علائم شایع هستند.
راهکارهای آسان برای درمان، تنظیم رژیم غذایی مناسب برای از بین بردن و پیشگیری از گواتر و در برخی موارد شدید استفاده از مکملهای ید است.
وجود انواع تومور در طوطی سانان
انواع بسیاری از تومورها در طوطیها یافت میشود که ممکن است داخلی باشند و شامل: رشد در کبد، تخمدان یا بیضه و گاهی اوقات سایر اندامها میشود؛ حتی ممکن است خارجی باشند و روی پوست، پرها یا غده پیشین تأثیر بگذارند.
بیشتر تومورهای پوستی تجمع خوش خیم چربی (لیپوماتیک) یا کلسترول (گزانتوما) هستند، اما برخی دیگر ممکن است سرطان پوست تهاجمی یا تومورهای فیبری ندولار موضعی باشند. تومورهای کلیه، تخمدان و بیضه نیز باعث لنگش یک طرفه میشوند که صاحب پرنده نباید آن را با پای آسیب دیده اشتباه بگیرد.
آیا پرندگان میتوانند ناقل بیماری برای صاحبان خود باشند؟
در این بین سوال پیش میآید که با وجود بیماریهای مختلف برای پرندگان، انسانها هم میتوانند به این بیماریها مبتلا شوند؟ در پاسخ باید بگوییم، به بیماریهایی که میتوانند از حیوانات به انسان و بالعکس منتقل شوند، بیماریهای مشترک بین انسان و دام میگویند.
اگرچه ذکر این نکته نیز ضروری است که داشتن هر نوع حیوان خانگی میتواند شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری مشترک بین انسان و دام قرار دهد. برخی از بیماریهای مشترک بین انسان و پرندگان شامل: آنفولانزای مرغی، سل پرندگان، سالمونلوز، آلوئولیت آلرژیک، کلامیدیوز، کمپیلوباکتریوز و … میشود.
به هر حال نگران نباشید چرا که با آشنایی با علائم بیماریهای مختلف پرندگان و همچنین چگونگی مراقبت و نگهداری از پرنده و محیط زندگیتان میتوانید از بروز بیماریها جلوگیری کنید.
نحوه مدیریت نگهداری از طوطی و مراقبت از خودتان
حیوانات خانگی پَرمانند نظیر طوطیها میتوانند مکملهای جذابی برای خانواده باشند. افراد زیادی علاقهمند به نگهداری پرندگان هستند. اما صاحبان پرندگان باید توجه داشته باشند که گرچه حیوانات خانگی آنها ممکن است همراهان بسیار باهوش و سرگرم کنندهای باشند، اما گاهی اوقات میتوانند حامل میکروبهایی باشند که باعث بیمار شدن افراد میشوند.
در صورتیکه پرنده شما هنوز دچار بیماری نشده است، با انجام اقدامات زیر مانع از بروز بیماری برای پرنده و خود شوید:
- در ابتدا تلاش کنید تا مانع از انتقال بیماری شوید.
- مراقبان پرندگان با علائم تنفسی یا آنفولانزا باید فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشند و به دامپزشک در مورد چگونگی تماس با پرنده اطلاع دهند.
- مراقب علائم باشید.
- از خرید یا فروش پرندگانی که علائم بالینی یا ظاهر ناخوشایندی دارند خودداری کنید.
- در صورت امکان، پرنده تازه خریداری شده را به مدت ۳۰ روز قرنطینه کنید.
- پرندگانی که در نمایشگاهها و سایر رویدادها حضور داشتهاند نیز باید قرنطینه شوند.
- در صورت داشتن پرنده در قفسهای دیگر، قفسها را طوری قرار دهید که فضولات، پرها، غذا و سایر مواد نتوانند از قفسی به قفس دیگر سرایت کنند.
- قفسها را روی هم قرار ندهید.
- از تهویه و نور کافی در اتاق اطمینان حاصل کنید.
- از کف پوش قفسهایی استفاده کنید که گرد و غبار تولید نکنند (مانند روزنامه.)
- تمام قفسها، کاسههای غذا و کاسههای آب را روزانه تمیز کنید.
- هنگام تمیز کردن از محلول ضد عفونی کننده استفاده کنید (ضدعفونی کنندههای مناسب ترکیبات آمونیوم چهارتایی مانند: کلرید بنزالکونیوم، پراکسید هیدروژن ۳ درصد، محلول های ید الکلی یا اتانول ۷۰ درصد هستند.)
- کاسههای کثیف را خالی کنید، با آب و صابون بشویید، تمیز و ضدعفونی کنید و قبل از استفاده مجدد دوباره آبکشی کنید.
- قفسها را با آب و صابون بشویید، ضدعفونی کنید و در فاصله زمانی بین استفاده توسط پرندگان مختلف در آب جاری تمیز بشویید.
- پرندگان بیمار را جدا کرده و قفس آنها را تحت نظارت دامپزشک ضد عفونی کنید. توصیه میشود به دلیل خطرات سلامتی انسان، پرندگان بیمار را به فروش نرسانید.
- از خودتان محافظت کنید.
- قبل و بعد از دست زدن به پرندگان، دستهای خود را با آب جاری و صابون به مدت ۱۰ ثانیه بشویید.
- هنگام تمیز کردن قفس یا جابجایی پرندگان آلوده، مراقبین باید از محافظ مناسب برای کاهش قرار گرفتن در معرض گرد و غبار استفاده کنند.
- از تماس بسیار نزدیک با پرندگان بالقوه آلوده خودداری کنید، اقدامات مناسبی را برای کاهش خطر مانند: استفاده از دستکش، عینک محافظ و ماسک تنفسی انجام دهید.
- خیس کردن بستر قبل از تمیز کردن، خطر ابتلا به بیماری را کاهش میدهد.
- همیشه از مواد ضدعفونی کننده در مکانی با تهویه مناسب استفاده کنید، زیرا میتوانند مجرای بینی و ریههای انسان و پرنده را تحریک کنند.
نهایتا
از آنجایی که بسیاری از بیماریهای پرندگان خانگی علائم مشابهی را نشان میدهند و از آنجا که بسیاری از پرندگان در پنهان کردن علائم ناراحتی تا زمانی که بیماری به شدت پیشرفت نکرده است، هوشمندانه عمل میکنند، مهم است که همیشه مراقب سلامت پرنده خانگی خود باشید و در صورت مشاهده مشکلات، فوراً به دنبال مراقبتهای دامپزشکی متخصص باشید.
دامپزشک پرندگان میتواند آزمایش خون، بیوپسی و سایر روشها را برای تشخیص دقیق بیماریهای مختلف انجام دهد، حتی اگر همه علائم آشکار نباشد. هنگامی که بیماری تشخیص داده شد، درمان مناسب را شروع کرده و پرنده خانگی شما در اسرع وقت و به راحتی به سلامت خود باز خواهد گشت.
گردآوری توسط: /https://tehrantooti.com
من دکتر دامپزشک هستم و بنظرم اگر درمورد داروهای هر بیماری و نحوه مداوا هم بنویسید پربارتر باشد
سلام
حتما دوست عزیز این مرحله و مقاله در این رابطه در دست تبیین هست